امروزه در نتیجه ی صنعتی شدن شهرها ، افزایش جمعیت و گسترش فیزیکی شهرها، مساله زباله ها، پسماند و ساماندهی آن از دغدغه های  اصلی و اساسی حوزه ی مدیریت  یکپارچه ی شهری و حفاظت از محیط زیست است که علاوه بر تهدید سطح کیفی زندگی شهروندان می تواند گاهی حتی مخل نظم و امنیت اقتصادی و سیاسی جامعه شود درست مثل برخی از پدیده های جدید بحران زباله ها  که در برخی شهرهای جهان اتفاق می افتد.در کشور ما کلانشهرها به ویژه شهرهای صنعتی و بزرگی همچون کرج به شدت درگیر مساله ی ساماندهی پسماندهاست. که متاسفانه نهاد ها و مسئولان هر کدام توپ را به زمین مسئول و اداره دیگری می اندازد و سعی می کنند خود را از عمل نکردن به وظایف مبرا سازند.

مدیریت پسماند در شهر کرج در همه ی مراحل و فرایندها دچار ایراد و اشکال است. در گذشته که نوعی سردرگمی و بی نظمی در جمع آوری و دفن برنامه ریزی زباله ها وجود داشت همه خلا قانونی و نبود برنامه یکپارچه را بهانه می کردند. اما امروز که قانون و آیین نامه ی اجرایی مدیریت پسماند هم ابلاغ شده است قصور و کم کاری در نتیجه ی چیست؟ مشکل اصلی عدم مدیریت یکپارچه ی پسماند در کرج را می توان در چندحوزه ی عمده تقسیم کرد. نخست و مهم تر از همه مدیریت است.

• متاسفانه آفت ضعف عملکرد هر نظام و سیستم و اجرایی و نظارتی بخش نگری و جزیره ای و سلیقه ای عمل کردن از جانب مدیران و مسئولان است. که به نظر می رسد بیش از هر چیز ماحصل بوروکراسی پیچیده و ساختار اداری سنتی است. از طرف دیگر هم آنقدر مدت زمان مدیریت ها کوتاه و بی ثبات است و مسئولان در اثر شنیدن انتقادات تکراری و همیشگی که ازحل نشدن آنها به سطوح درآمده اند انتقاد زده و انتقاد گریز شدهاند. و افکار عمومی را با شعارهای تکراری عزم و اراده جدی دستگاه ها به بازی می گیرند. در حالی که برای حل مشکلات و چالش ها عزم و اراده ی صرف کافی نیست. مهم تر از همه عمل کردن است.تاسف دوم به آن سبب است که سیستم جامع و قاطع نظارتی بر عملکرد نهادها و ادارات نیست که به صورت کمی و کیفی و به شکل موثق عملکرد دستگاههای را تحت فشار پاسخگویی بگذارد که به وظایف قانونی خود، و نه بیشتر عمل کنند.

• مساله ی دوم این است که با وجود الزام اجرایی شدن قانون مدیریت یکپارچه ی پسماند و ابلاغ ایین نامه ی اجرایی آن به کار گروههای استانی و مسئولان شهری اما همچنان فرآیند جمع آوری و دفع مواد پسماند اغلب اوقات به شکل سنتی و بعضا خلاف قانون مصوب انجام می شود. به عنوان مثال طبق ماده ی ۳۰ آیین نامه ی اجرایی قانون مدیریت پسماند سوزاندن هر نوع پسماند در محیط آزاد ممنوع است. در حالی که به کرات دیده شده شاخ و برگ خشک درختان بعد از جمع اوری و هرس سوزانده می شود. در حالی قابلیت تبدیل شدن به کود را دارد. یا این که مگر نه این است که طبق همین قانون مذکور مدیریت زباله ها و پسماند های مبادی خروجی شهرها بر عهده ی بخشداری ها ی همان حوزه است. اما آیا در بخش آسارا محور گردشگری جاده چالوس وضع جمع آوری و دفع زباله ها به شکل صحیح قانونی انجام می شود؟ طبق قانون مسئولان سازمان های مختلف و شهرداری ها و شورا ها موظف هستند زیر ساخت ها و زمینه های لازم را برای اجرای طرح تفکیک از مبدا زباله ها فراهم کنند؟  تاکنون در چند منطقه این برنامه ریزی ها انجام و با جدیدت پیگیری می شود؟ چقدر آموزش های لازم برای تفکیک زباله به شهروندان با برنامه و منظم در حال پیگیری است؟

ادامه دارد….

کلمات کلیدی:پسماند، زباله، مدیریت پسماند، شهر، البرز، کرج، مدیریت شهری، شهرداری، شورای شهر، دهیاری ها

تحریریه اثر آنلاین