ویژگی عصر کنونی شهرنشینی ،افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن توسعه شهرها می باشد.امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت و تمرکز آن در شهرها ،تخریب ها و آلودگی های زیست محیطی در مناطق شهری اقزایش یافته است.به دنبال این تحولات مفهوم توسعه پایدار به عنوان مفهومی مهم در مطالعات انسانی مطرح شده است.در این بین با توجه به جایگاه پررنگ شهرها در پیدایش ناپایداری های کنونی ،نظریه توسعه پایدار شهری از اهمیتی فراوان برخوردار گشته است. در عین حال با توجه به اثرات گسترده مسکن بر محیط های شهری و بر حیات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی شهر و شهروندان، نقش تاثیرگذار آن بر تحقق اهداف توسعه پایدار شهری نیز بسیار مهم می باشد.

مسکن به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای زندگی انسانها به عنوان کوچک ترین عنصر تشکیل دهنده سکونتگاهها و به وجود آورنده یکی از پدیده های جغرافیایی به شمار می رود. در کشورهای در حال توسعه بدلیل رشد سریع جمعیت، فقدان منابع مالی، مشکلات مربوط به زمین، کمبود نیروی انسانی ماهر و مهمتر از همه نبود سیاست­گذاری و برنامه­ ریزی مناسب در رابطه با زمین و مسکن، این مسئله به صورتی حاد و بحرانی درآمده است. از این رو میزان دستیابی به وضعیت مطلوب مسکن چه در نواحی شهری و چه در نواحی روستایی به عنوان یکی از شاخص­های توسعه اقتصادی اجتماعی در کشورهای جهان محسوب می­شود و می توان آن را یکی از مهمترین بخش­های توسعه در یک جامعه دانست.

با توجه به اینکه هدف از کار مطالعاتی صورت گرفته ارزیابی شاخص‌های کالبدی مسکن با رویکرد توسعه پایدار بوده، یافته‌های  مطالعاتی و آماری گویای آن است که به لحاظ کالبدی شهر نظرآباد در وضعیت نسبتاً نامطلوب قرار دارد یافته ­ها حاکی از آن است که در شاخص مساحت و قدمت واحد های مسکونی ،مساکن شهر نظرآباد وضعیت مطلوبی را دارند  ولی در شاخص های مصالح یا اسکلت واحد مسکونی ،کیفیت مسکن ، تعداد طبقات و نمای ساختمانی ، وضعیت نا مطلوبی را از نظر پایداری دارند و باید در برنامه های توسعه شهری به آنها توجه شود .

پیشنهادات:

۱- تعیین و تعریف الگوی بهینه برای مساحت قطعات به منظور جلوگیری از افزایش قطعات بسیار ریز و بسیار درشت

• لزوم توجه به ساخت مساکن دو طبقه و سه طبقه در شهر ،برای جلوگیری از گسترش مسکن یک طبقه ای که موجب گسترش بی حد کالبد و فیزیک شهر نشود.
• جلوگیری از توسعه بی رویه شهری و اشغال غیر ضروری زمین های کشاورزی
• ساخت مساکن دو طبقه و سه طبقه برای مدیریت بهتر زمین و کاهش صرفه جویی در استفاده از زمین برای پایدار سازی شهر
• توجه به امر بهسازی و مرمت واحد های مسکونی در سطح شهر که با توجه به نتایج پژوهش اکثریت واحد های مسکونی شهر نظرآباد نیاز به مرمت دارند.
• لزوم توجه بیشتر به رعایت ضوابط ساخت و ساز در توسعه و ساخت و سازهای آتی شهری برای جلوگیری از رشد مساکن ضعیف و بدون سازه قوی
• استفاده بیشتر از مصالح مقاوم مثل اسکلت فلزی و بتنی در مساکن شهر نظرآباد برای استحکام بخشی و مقاومت بیشتر در برابر بلایای طبیعی، ضروری است.
• ایجاد تراکم مناسب و جلوگیری از ازدحام جمعیت در محله های فرسوده و آسیب پذیر
• منطقه بندی مطلوب در سطح شهر با توجه به استاندارد های موجود
• لزوم به کارگیری نماهای جدید ساختمانی برای صرفه جویی در مصرف و همچنین افزایش کیفیت بصری چشم انداز شهری
• ایجاد ضوابط و مقررات ساختمانی منعطف و جلوگیری از ایجاد بوروکراسی اداری
• ایجاد بستری برای همکاری و مشارکت شهروندان برای مدیریت بهینه ساخت وساز ها
• انجام مطالعات تخصص در زمینه مسکن و برنامه ریزی مسکن با توجه به روند افزایش جمعیت شهر

کلمات کلیدی: مسکن,  مسکن شهری,البرز,کرج,هشتگرد,نظرآباد,توسعه پایدار, شاخص کالبدی, مهاجرت

تحریریه اثرآنلاین

بر اساس طرح پژوهشی علیرضا گروسی

کارشناس ارشد مدیریت شهری