با ریزگردها چه باید کرد!
با ریزگردها چه باید کرد!

با ریزگردها چه باید کرد!   هر ساله در دوره های گرم سال شاهد وقوع پدیده ریزگردها هستیم. ریزگردها ذرات بسیار ریزی هستند که در اثر بیابانزایی و فرسایش بادی، قادرند تا مسافتهای طولانی جابه جا شده  و به انواع مختلف صدماتی را به محیط و انسانها وارد آورند. کمبود بارش و خشکسالی، نابودی پوشش […]

با ریزگردها چه باید کرد!

 

هر ساله در دوره های گرم سال شاهد وقوع پدیده ریزگردها هستیم. ریزگردها ذرات بسیار ریزی هستند که در اثر بیابانزایی و فرسایش بادی، قادرند تا مسافتهای طولانی جابه جا شده  و به انواع مختلف صدماتی را به محیط و انسانها وارد آورند. کمبود بارش و خشکسالی، نابودی پوشش گیاهی و تغییر کاربری اراضی در کشورهای منطقه، فعالیت ریزگردها را شدت بخشیده است. همچنین وزش بادهای شدید در منطقه، کم آبی و خشک شدن تالابها به ویژه تالاب بزرگ هورالعظیم منجر به تسهیل فعالیت ریزگردها شده است. بررسیها نشان می دهد منشأ خارجی گرد و غبار ایران، در عراق، شبه جزیره عربستان با بیابانهای وسیع خود و سوریه واقع شده است. ایران نیز، خود دارای مراکزی برای تولید گرد و غبار است. در این میان ترکیه با وجود اینکه گرد و غباری به ایران صادر نمی کند اما با پروژه های عظیم سد سازی بر روی رود فرات و نرسیدن آب به تالابهای بین النهرین به موجب این اقدام، زمینه مناسبی را برای فعالیت ریزگردها فراهم آورده است. با نگاهی به موقعیت این کشورها و وضعیت فعلی آنها می توان به پیچیدگی شرایط پی برد. حل مسأله ریزگردها منوط به همکاری کشورهایی است که بعضا در بحرانی ترین وضعیت ممکن قرار دارند. رقابت، تعارضات ایدئولوژیکی، جنگ نیابتی و تروریسم، موضوعاتی نیستند که بتوان به سادگی از کنار آنها گذشت. نمی توان انتظار داشت در کشوری مانند سوریه، همکاری با ایران برای حل بحران ریزگردها در اولویت امور قرار گیرد در حالی که موجودیت نظام سیاسی سوریه توسط گروههای تروریستی و حامیان آنها مورد تهدید و حمله قرار گرفته است. توقع همکاری میان عربستان و ایران به ویژه پس از وقایع گذشته و تیره تر شدن روابط میان این دو کشور، توقعی گزاف خواهد بود. این در حالی است که عربستان دغدغه ای دائمی در رابطه با هر گونه همگرایی میان ایران، عراق و سوریه داشته و از هر رویدادی برای ایجاد گسست در روابط میان این کشورها استقبال می کند. واقعیت این است که کنترل منشأ ریزگردها در خارج از کشور، در حال حاضر عملی نبوده و یا توفیق چندانی در این امر نخواهیم داشت. بنابراین سایر اقدامات برای مهار ریزگردها در داخل، باید در دستور کار قرار گیرند.

 

واژگان کلیدی: ریزگرد، ایران، عربستان، عراق، سوریه، ترکیه، همگرایی، تعارض

زهرا جوادی، تحلیلگر مسائل محیط زیست

  • نویسنده : زهرا جوادی