با توجه به اهمیت روزافزون گردشگری در جهان و افزایش درآمد و اشتغال از این طریق، از آنجایی که صنعت گردشگری متشکل از اجزایی است، شناخت این اجزا و ارتباط آنها با هم (نگاه هماهنگ، یکپارچه، سیستماتیک، انعطاف پذیر) در توسعه گردشگری بسیار مهم است زیرا در هر برنامه ریزی ای شناخت اصول و چهار […]
با توجه به اهمیت روزافزون گردشگری در جهان و افزایش درآمد و اشتغال از این طریق، از آنجایی که صنعت گردشگری متشکل از اجزایی است، شناخت این اجزا و ارتباط آنها با هم (نگاه هماهنگ، یکپارچه، سیستماتیک، انعطاف پذیر) در توسعه گردشگری بسیار مهم است زیرا در هر برنامه ریزی ای شناخت اصول و چهار چوب و مفاهیم مرتبط با موضوع می تواند ما را در مسیر درست هدایت نماید.
اهمیت گردشگری
بدون شک امروزه صنعت توریسم به عنوان مهمترین صنعت جهان، رشد سریعی در توسعه اقتصادی جهان و در نتیجه، افزایش نرخ رشد سالانه تولید ناخالص ملی و همچنین صادرات، خدمات و تجارت جهانی داشته و سهم گردشگران بین‌المللی در فعالیت اقتصادی جهان نیز به طور مداوم بالا رفته است. یکی از اثرات مهم اقتصادی این رشد سریع اشتغال زایی می‌باشد که در توسعه و گسترش فرصت‌های شغلی برای اقشار مختلف جامعه مؤثر بوده است.
کشورها می توانند از طرق مختلف مانند کشاورزی، صنعت و تولید کسب درآمد نمایند، که هرکدام ازآنها مستلزم وجود امکانات خاص و منابع است. بسیاری از جوامع از نظر کسب درآمد از طرق مذکور در وضعیت مناسبی قرار ندارند ولی تقریبا” کلیه جوامع می توانند از طریق گردشگری کسب درآمد کنند و امکانات لازم برای گردشگری در هر کشور، به گونه ای خاص فراهم است.
بنابراین با توجه به اهمیت گردشگردی نیازمند شناخت و برنامه ریزی علمی درباره ی گردشگری می باشیم. لذا با توجه به این مطلب سیستم گردشگری به اختصار تشریح می گردد.
سیستم گردشگری شامل دو بخش می باشد:
۱- تقاضای گردشگری: شامل جمعیتی می شود که خواهان سفر هستند که متاثر از دو عامل اساسی می تواند باشد اول، بعد اقتصادی و داشتن توان مالی افراد برای گردشگری و دوم، بعد فرهنگی یعنی خواست درونی افراد برای گردشگری.
اساس و پایه شکل گیری گردشگری، جمعیتی است که خواهان گردشگری باشد. این جمعیت خواهان گردش دارای تعاریف و تقسیم بندی های متعددی است که یکی از آنها گردشگری میراثی است، یعنی گردشگری که جاذبه ها و منابع مرتبط با میراث و آداب و رسوم مردم یک منطقه را ترویج می نماید. این میراث می تواند در دو سطح مطرح شود: الف- سطح ملی، شامل نواحی یا مناطقی است که دارای جاذبه ها و منابع با اهمیت ملی مرتبط با میراث آن کشور است. ب- سطح جهانی، مکان های طبیعی یا یادمان های فرهنگی دارای ارزشهای جهانی منحصر به فرد.
۲- عرضه گردشگری: شامل جاذبه و منابع، خدمات، حمل ونقل، اطلاع رسانی(تبلیغات) می باشد. که هر کدام در زیر به اختصار شرح داده می شود:
۱-۲ انواع جاذبه و منابع:
در رابطه با انواع جاذبه ها و منابع کشور ما دارای پتانسیل ها و ظرفیت های خوبی برای جذب گردشگران می باشد . از جمله استان البرز که در زمینه این منابع و جاذبه ها بسیار غنی است، برای نمونه یکی از مهمترین آنها منطقه باستانی ازبکی با قدمت ۹ هزار ساله در شهرستان نظرآباد می باشد.
۲-۲ خدمات:
شامل خدماتی از قبیل هتل داران، رستوران داران، تور گردانان، دفاتر خدمات مسافرتی، سرویسهای بهداشتی و عمومی و… می باشد. که این امکانات می توانند در افزایش یا کاهش گردشگران نقش کلیدی داشته باشند. در زمینه ارائه خدمات به دلیل وجود ضعف ها و کاستی های فراوان نیازمند برنامه ریزی و سرمایه گذاری و جدیت فراوان برای رسیدن به حد مطلوب می باشیم.
۳-۲ حمل و نقل:
توسعه زیر ساختهای حمل و نقل تاثیر عمده ای بر رشد و هدایت صنعت گردشگری دارد. فراهم بودن امکانات حمل و نقل مناسب، مطمئن، راحت و سریع و ارزان و ایمن پیش شرط توسعه گردشگری جمعی است. زیرا گردشگران در تصمیمات خود عواملی چون هزینه و زمان و امنیت را مد نظر دارند. در رابطه با زیر ساخت های حمل ونقل نیز نیازمند کارهای جدی در این حوزه هستیم.
۴-۲ اطلاع رسانی(تبلیغات):
استفاده از عناصر تبلیغاتی همچون رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون، شبکه های اینترنتی، روزنامه ها ، برشورها می تواند نقش به سزایی در شناساندن منابع و جاذبه های گردشگری و جذب گردشگر داشته باشد. که در بسیاری از این موارد نیز بسیار ضعیف عمل می کنیم.
نتیجتا” با عنایت به ظرفیت‌های بالقوه‌ای که شهرها و روستاهای استان البرز در حوزه‌های مختلف گردشگری دارند، مسئولین مربوطه از جمله شهرداری ها و دهیاری ها با توجه به این موضوع می‌توانند با همکاری سایر سازمان های دخیل با در نظر گرفتن یک چهارچوب علمی صحیح، ارائه طرح ها و برنامه های گردشگری هم باعث حفظ و پاسداری از این میراث های گرانقدر و شناساندن فرهنگ، هویت تاریخی و ملی ایران زمین و هم از طریق ایجاد اشتغال و درآمدزایی باعث رونق اقتصادی و عمرانی شهرها و روستاها شوند.
- نویسنده : محمد قربانی، کارشناسی ارشد برنامه ریزی توسعه منطقه ای
